پلی کربنات (Polycarbonate) چیست؟ انواع و ویژگی های آن

پلی کربنات یکی از مواد پلیمری پرکاربرد در صنایع مختلف است که به دلیل ویژگی‌هایی که دارد، جایگاه ویژه‌ای در بین دیگر مواد یافته است. این ماده که به عنوان یک ترموپلاستیک شناخته می‌شود، به دلیل شفافیت بالا، مقاومت در برابر ضربه و وزن سبک، به‌‌طور گسترده‌ای در تولید شیشه‌های ایمنی، پانل‌های نورگیر و وسایل خانگی استفاده می‌شود. همچنین، عمر طولانی‌ و دوام آن در برابر شرایط جوی، چالش‌های متعددی را برای مصرف‌کنندگانش حل می‌کند. آشنایی با انواع پلی کربنات‌ها و ویژگی‌های آن می‌تواند به انتخاب مناسب‌تر این ماده کمک کند. در این مطلب از بازرگ به بررسی عمیق‌تری از این ماده، ویژگی‌ها، انواع و کاربردهای آن خواهیم پرداخت.

پلی کربنات چیست؟

پلی کربنات نوعی ترموپلاستیک است که به خاطر ساختار شیمیایی خود، از مقاومت بسیار بالایی در برابر ضربه و تغییرات دما برخوردار است. این ماده در فراِیندهای مختلفی نظیر قالب‌گیری و اکستروژن تولید می‌شود و به دلیل شفافیت مشابه شیشه، در بسیاری از کاربردها به عنوان جایگزینی برای شیشه شناخته می‌شود. 

این پلیمر در بسیاری از صنایع مورد توجه قرار گرفته است. ترکیب سبک، انعطاف‌پذیری و عمر بالای این ماده، آن را به گزینه‌ای عالی برای کاربردهای مختلف تبدیل کرده است. عمر پلی کربنات معمولا بین ۱۰ تا ۲۰ سال بسته به شرایط محیطی و مراقبت‌های انجام‌شده متغیر است.

انواع پلی کربنات‌ها

در ادامه به معرفی و توضیح انواع پلی کربنات می پردازیم:

• پلی کربنات شفاف
• پلی کربنات رنگی
• پلی کربنات مقاوم در برابر آتش

پلی کربنات شفاف

پلی کربنات شفاف یکی از محبوب‌ترین انواع این ماده است که به خاطر شفافیت بالا و ویژگی‌های نوری مشابه شیشه، به‌‌طور گسترده‌ای در تولید شیشه‌های ایمنی، پنل‌های نورگیر و حتی دیوارهای تقسیم‌ کننده مورد استفاده قرار می‌گیرد. مقاومت بالای آن در برابر شکست به این معناست که در بسیاری از پروژه‌های ساختمانی و صنعتی، یک گزینه امن و مطمئن به شمار می‌آید. 

مزیت دیگر این ماده شفاف، قابلیت عبور نور در حدود ۹۰ درصد است که به ایجاد روشنایی طبیعی در فضاهای داخلی و خارجی کمک می‌کند. این ویژگی‌ها، درکنار ترکیب وزن سبک و سهولت در فرایند نصب، باعث می‌شود که نوع شفاف به انتخابی مناسب برای معماران و طراحان تبدیل شود. 

پلی کربنات رنگی

پلی کربنات رنگی با افزودن رنگ‌دانه‌ها در فراِیند تولید ایجاد می‌شود و به این ترتیب قابلیت ایجاد تنوع رنگی و زیبایی بصری بیشتری را فراهم می‌کند. این نوع، عموما در طراحی داخلی، نماهای ساختمانی و حتی در تولید لوازم خانگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به‌ دلیل زیبایی و جلوه‌های زیبایی‌ شناختی آن، نوع رنگی به‌ ویژه در پروژه‌های دکوراسیون و تجاری محبوبیت دارد.

علاوه‌بر جنبه‌های زیبایی‌شناختی، نوع رنگی دارای خواص فیزیکی مشابه با نوع شفاف است و به‌ خوبی در برابر ضربه و شرایط جوی مقاوم است. این نوع به دلیل قابلیت تحمل تغییرات دما و همچنین مقاومت در برابر اشعه ماوراء بنفش، می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای کاربردهای خارج از منزل نیز باشد.

پلی کربنات مقاوم در برابر آتش

پلی کربنات مقاوم در برابر آتش به‌‌طور خاص برای کاربردهایی که ایمنی آتش اهمیت بالایی دارد، طراحی شده است. این نوع، به‌ گونه‌ای فرمول‌‌بندی شده است که در برابر شعله و دماهای بالا مقاومت کند و آتش‌زا نباشد. بنابراین، در مکان‌هایی مانند ساختمان‌های عمومی، مراکز خرید و فعالیت‌های صنعتی که خطر آتش‌سوزی بیشتر است، کاربرد ویژه‌ای پیدا می‌کند.

خصوصیات این نوع پلی کربنات، به عواملی مثل چگالی بالا و وجود افزودنی‌هایی که به افزایش مقاومت آتش کمک می‌کنند، بستگی دارد. نوع مقاوم در برابر آتش نه تنها ایمنی بیشتری را فراهم می‌کند، بلکه خواص مکانیکی و نوری مشابه با دیگر نوع‌های پلی کربنات را نیز دارد که آن را به گزینه‌ای مطلوب در طراحی و ساخت تبدیل می‌کند.

پلی کربنات ضد UV

پلی کربنات ضد UV به‌ طور خاص برای محافظت از آسیب‌های ناشی از اشعه ماوراء بنفش طراحی شده است. این نوع با افزودن مواد ضد UV در فراِیند تولید، به‌ نوعی‌ بهینه‌ سازی می‌شود که از تخریب و تغییر رنگ ناشی از تابش آفتاب جلوگیری می‌کند. به همین دلیل، این نوع، در فضاهای بیرونی، نظیر گلخانه‌ها، سقف‌های شفاف و نواحی ای که در معرض نور مستقیم خورشید قرار دارند، بسیار کارآمد است.

از دیگر ویژگی‌های بارز نوع ضد UV می‌توان به مقاومت آن در برابر شرایط جوی مختلف، نظیر باران، برف و دماهای پایین اشاره کرد. نوع ضد UV می‌تواند طول عمر خدماتی بالاتری از خود نشان دهد و معمولا در پروژه‌هایی که نیاز به توجه ویژه به حفاظت از مواد موجود وجود دارد، انتخاب اول است.

ویژگی‌های پلی کربنات

برای اینکه بدانید خواص پلی کربنات چیست، کافی است موارد زیر را بخوانید:

• مقاومت بالا در برابر ضربه: این ماده بسیار مقاوم است و می‌تواند در برابر ضربات شدید مقاومت کند.
• وزن کم: این ماده سبک‌تر از شیشه است و حمل و نقل و نصب آسان‌تری دارد.
• شفافیت عالی: این نوع ماده به راحتی نور را عبور می‌دهد و دید واضحی فراهم می‌کند.
• عایق حرارتی: دارای خواص عایق حرارتی است که موجب کاهش هزینه‌های انرژی می‌شود.
• مقاومت شیمیایی: این ماده در برابر بسیاری از مواد شیمیایی مقاومت خوبی دارد.

پلی کربنات فرمول زیر را دارد:

(C15 H16 O3)n

این ترکیب نشان‌دهنده ساختار پایه پلی کربنات است که n عدد نشان‌دهنده تعداد واحدهای تکراری در زنجیره پلیمر است.

تولید پلی کربنات

این ماده معمولا از طریق فرایند پلیمریزاسیون تولید می‌شود. در این فراِیند، ترکیبات شیمیایی از جمله دی فنیل کربنات و بیسفنول A به‌ کار می‌روند تا زنجیره‌های پلیمری آن شکل بگیرند. این مواد اولیه تحت شرایط کنترل شده و با استفاده از دما و فشار مناسب به واکنش می‌پردازند تا پلیمرهای بزرگ‌تری تولید کنند. نتیجه نهایی این واکنش‌ها، نوع مایع است که پس از آن می‌تواند به شکل‌های مختلف مانند ورق، لوله یا قطعات سازه‌ای درآید.

پس از تولید، این ماده به مرحله قالب‌گیری و شکل‌‌دهی منتقل می‌شود. در این مرحله، پلی کربنات مایع به قالب‌های خاص تزریق شده یا از طریق اکستروژن به شکل‌های مختلف تبدیل می‌شود. 

این فرایندها به تولید قطعات با اشکال و اندازه‌های دقیق کمک می‌کند و امکان طراحی محصولات متنوع با ویژگی‌های خواسته شده را فراهم می‌کند. به‌‌طور کلی، تولید پلی‌کربنات یکی از فراِیندهای پیشرفته شیمیایی است که نیاز به دقت و کنترل بالا دارد تا کیفیت و کارایی مطلوبی حاصل شود.

کاربردهای پلی کربنات

این ماده چه کاربردهایی دارد؟ عمده‌ترین کاربردهای پلی‌کربنات شامل موارد زیر می‌شود:

• ساخت شیشه‌های ایمنی: به دلیل مقاومت بالای آن، در شیشه‌های ایمنی و ضدگلوله استفاده می‌شود.
• پوشش‌های نورگیر: به عنوان پوشش‌های شفاف در ساختمان‌ها و گلخانه‌ها کاربرد دارد.
• قطعات خودرو: در ساخت قطعات مختلف خودرو به کار می‌رود.
• لوازم خانگی: در تولید لوازمی نظیر درب‌ها و پنجره‌های پلاستیکی استفاده می‌شود.
• بسته‌بندی: در صنعت بسته‌بندی برای محصولات مختلف کاربرد دارد.

قیمت پلی کربنات

قیمت پلی کربنات تحت تأثیر عوامل مختلفی نظیر نوع، کیفیت و ضخامت آن قرار دارد. به‌ طور کلی، انواع شفاف و باکیفیت آن معمولا قیمت بالاتری دارند. برای خرید محصولات پلیمری مانند پلی کربنات، بهتر است از فروشگاه‌های معتبر و صنایع تولیدکننده این ماده اقدام کنید تا از کیفیت و قیمت مناسب آن مطمئن شوید.

پلی کربنات را از کجا تهیه کنیم؟

برای خرید پلی کربنات، بهتر است از فروشگاه‌های معتبر آنلاین یا فروشگاه‌های محلی مرتبط با مصالح ساختمان استفاده کنید. همچنین می‌توانید از تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان محصولات پلیمری بزرگ مانند وب‌سایت بازرگ که کیفیت محصولات خود را تضمین می‌کنند، خرید نمایید. بهتر است قبل از خرید، قیمت‌ها و ویژگی‌های مختلف انواع آن را مقایسه کنید.

پلی کربنات؛ بهترین انتخاب برای آینده!

پلی کربنات به عنوان یک ماده پرکاربرد با خواصی منحصر به فرد، توانسته است توجه صنایع مختلف را به خود جلب کند. از خصوصیات آن می‌توان به مقاومت در برابر شکستن، شفافیت بالا و عمر طولانی اشاره کرد. انتخاب پلی کربنات مناسب برای پروژه‌های مختلف نیاز به دقت و آگاهی دارد که با شناخت صحیح از این ماده، می‌توان بهترین نتیجه را کسب کرد.

سوالات متداول