روند تولید و مصرف پلیمر در ایران به چه سمتی می‌رود؟

صنعت پلیمر در سال‌های اخیر به یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی تبدیل شده است. محصولات پلیمری به دلیل سبکی، مقاومت بالا، انعطاف‌پذیری و قابلیت بازیافت در صنایعی مانند بسته‌بندی، خودروسازی، پزشکی و الکترونیک مورد استفاده گسترده قرار می‌گیرند. تغییرات فناوری، سیاست‌های زیست‌محیطی و تحولات اقتصادی، تأثیر چشمگیری بر تولید و مصرف پلیمرها در سطح جهانی داشته است.

توسعه صنعت پلیمر در جهان

در حال حاضر، آمریکا، چین، آلمان و ژاپن از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان پلیمرهای پیشرفته هستند که با سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه به دنبال تولید مواد زیست‌سازگار و مهندسی‌شده هستند. در مقابل، کشورهای در حال توسعه مانند هند، برزیل و ترکیه نیز به دلیل رشد سریع صنایع داخلی، سهم بیشتری از بازار پلیمر را به خود اختصاص داده‌اند. با این حال، تغییرات در سیاست‌های بین‌المللی و تحریم‌های اقتصادی بر جریان تولید و تجارت پلیمر تأثیر گذاشته است و برخی کشورها را به بهینه‌سازی تولید و استفاده از مواد پایدارتر سوق داده است.

جایگاه ایران در صنعت پلیمر

ایران، با داشتن منابع نفت و گاز فراوان، یکی از تأمین‌کنندگان اصلی مواد اولیه پلیمر در منطقه است. مجتمع‌های پتروشیمی کشور ظرفیت بالایی در تولید پلی‌اتیلن، الیاف شیشه پلی‌پروپیلن، PVC و پلی‌استایرن دارند و بخش مهمی از نیاز داخلی را تأمین می‌کنند.

اما چالش‌هایی مانند تحریم‌ها، انتقال فناوری‌های پیشرفته و محدودیت‌های زیرساختی باعث شده است که رشد این صنعت با موانعی روبه‌رو شود. در حالی که تقاضای داخلی در بخش‌هایی مانند بسته‌بندی، خودروسازی و لوازم خانگی افزایش یافته است، همچنان وابستگی به واردات برخی پلیمرهای تخصصی وجود دارد. سرمایه‌گذاری در توسعه فناوری و صنایع پایین‌دستی می‌تواند این وابستگی را کاهش داده و موقعیت ایران را در بازارهای بین‌المللی بهبود ببخشد.

افزایش مصرف پلیمر و چالش‌های زیست‌محیطی

در سطح جهانی، صنعت بسته‌بندی بزرگ‌ترین مصرف‌کننده پلیمر است و استفاده از پلاستیک‌های مقاوم در بسته‌بندی مواد غذایی، دارویی و صنعتی رو به افزایش است. خودروسازی و الکترونیک نیز از مصرف‌کنندگان عمده پلیمر محسوب می‌شوند. با این حال، محدودیت‌های زیست‌محیطی و قوانین سخت‌گیرانه در زمینه کاهش مصرف پلاستیک‌های یک‌بارمصرف، تولیدکنندگان را به سمت بازیافت و استفاده از مواد زیست‌تخریب‌پذیر سوق داده است. این روند می‌تواند در آینده تأثیرات زیادی بر صنعت پلیمر داشته باشد.

صنعت پلیمر همچنان به عنوان یک بخش کلیدی در اقتصاد جهانی در حال توسعه است. کشورهای پیشرفته در حال سرمایه‌گذاری در پلیمرهای پایدار هستند، در حالی که کشورهای در حال توسعه با افزایش ظرفیت تولید و مصرف داخلی، به دنبال سهم بیشتری از بازار هستند. ایران نیز با تقویت صنایع پایین‌دستی و توسعه فناوری‌های بومی می‌تواند نقش مهم‌تری در این صنعت ایفا کند و در رقابت جهانی حضور پررنگ‌تری داشته باشد.

منبع: نیپنا